Tijdens de docentenopleiding heb ik voor het vak vakdidactiek verdieping onderzoek gedaan. Eerder zag ik ook al een bericht op dit forum langskomen van iemand die voor vakdidactiek een opdracht deed. Wellicht is het een goed idee om dit topic te gebruiken om vakdidactische bevindingen met elkaar te delen.
Zo liep ik tegen het probleem aan dat de toetsing niet zoveel inzicht gaf als verwacht. Om dit te voorkomen zijn er modellen zoals OBIT. Dit is een classificatie om ‘opdrachten in de les en in toetsen bewuster te gebruiken’. Door dit toe te passen op de toetsvragen, wordt het inzichtelijk op welk niveau er eigenlijk getoetst wordt, zodat de cijfers ook representatief zijn voor het gewenste niveau van de leerlingen.
Sommigen van jullie zijn misschien beter bekend met het soortgelijke RTTI. Deze classificatie kan natuurlijk ook worden gebruikt.
Ik vul je graag nog aan met nog een methodiek, SOLO, deze is uitermate geschikt om praktisch werk van leerlingen te beoordelen. Ik heb bij dit bericht een tweetal PDF’s met meer informatie geupload.
SOLO is inderdaad een mooi framework. Let wel: het is eigenlijk bedoeld om de uitkomsten van werk te analyseren. Je stelt een vraag, je leerling beantwoordt die, en dat antwoord classificeer je aan de hand van de SOLO-taxonomie. Het framework is minder geschikt om vragen vooraf mee te classificeren, zoals RTTI, Bloom en OBIT.
Laat ik ook eens een steentje bijdragen .
In het verlengde van deze classificeringen, kun je ook gebruikmaken van een toetsmatrijs. Er zijn verschillende manieren om zo’n matrijs te maken, maar ze komen op hetzelfde neer: maak een lijst van leerdoelen, en houd per leerdoel bij (1) welke vragen dit leerdoel toetsen, en (2) wat de puntverdeling is over jouw taxonomie naar keuze. Je kunt zo beter ontdekken en verdedigen wat de moeilijkheidsgraad van je toets is. Bovendien kun je zo veel eenvoudiger differentiëren: een vwo-toets krijgt meer punten in de hogere cognitieve niveaus in de taxonomie. Zo krijgt je toets een betere betrouwbaarheid, validiteit en transparantie.
Daarbij moet natuurlijk ook worden toegegeven: het is een behoorlijke rotklus om zo’n ding te maken .
Tweede tip: Classificeren is een vakspecifieke vaardigheid. Zeker als docent in opleiding zul je weten: die krijg je alleen als je ervoor traint! Probeer met regelmaat je eigen vragen te classificeren: op welk cognitief niveau is dit eigenlijk? Moeten leerlingen hiervoor onthouden, of ook al begrijpen?
Classificeer ook eens vragen van een ander. Sla een willekeurig studieboek open (misschien zelfs van een heel ander vak!) en probeer de vragen te classificeren aan de hand van jouw favoriete taxonomie. Bedenk nieuwe vragen voor een bepaald niveau, die zouden kunnen worden toegevoegd aan dat studieboek. Et cetera.
.
.